Στοιχεία Μέταλλα και Αμέταλλα, Χημικές Ενώσεις- Μάθημα 2ο

Ο σύγχρονος περιοδικός πίνακας είναι μια κατάταξη των χημικών στοιχείων κατά αύξοντα ατομικό αριθμό. 

Περιλαμβάνει επτά οριζόντιες γραμμές, οι οποίες ονομάζονται περίοδοι, 

και δεκαοκτώ κατακόρυφες στήλες, οι οποίες ονομάζονται ομάδες. 



Η 1η περίοδος περιλαμβάνει δύο στοιχεία, ενώ η 2η και η 3η περίοδος οκτώ στοιχεία η καθεμία. Η 4η και η 5η περιλαμβάνουν από 18 στοιχεία η καθεμία, ενώ η 6η περίοδος περιλαμβάνει 32 στοιχεία, εκ των οποίων τα 14 βρίσκονται σε παράρτημα εκτός του περιοδικού πίνακα. Η 7η περίοδος δεν έχει συμπληρωθεί ακόμη.

Όταν μελετώνται τα στοιχεία κατ' αύξοντα ατομικό αριθμό παρατηρείται μια σχετικά κανονική επανάληψη, δηλαδή μια περιοδικότητα, στις ιδιότητές τους. Τα στοιχεία που βρίσκονται στην ίδια ομάδα έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες, ενώ οι ιδιότητες των στοιχείων που βρίσκονται σε μία περίοδο μεταβάλλονται προοδευτικά και έτσι οδηγούμαστε στο νόμο της περιοδικότητας.

Μέταλλα Στοιχεία 

Τα μέταλλα είναι μια μεγάλη κατηγορία χημικών στοιχείων που εμφανίζουν ορισμένες κοινές ιδιότητες, όπως είναι: 

• η λάμψη
• η υψηλή ηλεκτρική και θερμική αγωγιμότητα 
• η δυνατότητα σχηματισμού ελασμάτων (ελατά) και συρμάτων (όλκιμα)
• Τα περισσότερα, αλλά όχι όλα, έχουν μεγάλη πυκνότητα και είναι σκληρά και ανθεκτικά

Διακρίνονται από τα αμέταλλα, που αποτελούν επίσης τη δεύτερη μεγάλη κατηγορία των στοιχείων, τόσο από τις φυσικές όσο, κυρίως, από τις χημικές τους ιδιότητες.

Χαρακτηριστικά μέταλλα είναι ο σίδηρος, ο χαλκός, το αργίλιο (αλουμίνιο), το νάτριο, το ασβέστιο, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο, το τιτάνιο και το ουράνιο.

Με εξαίρεση τον υδράργυρο και το Ga (Γάλλιο) όλα τα μέταλλα σε θερμοκρασία δωματίου (20° C) είναι στερεά. Έχουν επίσης το χαρακτηριστικό αργυρόλευκο χρώμα, με εξαίρεση τον χαλκό (ερυθρός) και τον χρυσό (κίτρινος).

Αμέταλλα Στοιχεία

Στη κατηγορία αυτή ανήκουν γενικά όλα εκείνα τα στοιχεία που δεν παρουσιάζουν τις ιδιότητες των μετάλλων. Αυτά διακρίνονται ανάλογα με τον ιονισμό και τους τύπους των χημικών δεσμών που σχηματίζουν. Αυτές οι ιδιότητες προέρχονται από το γεγονός ότι τα αμέταλλα είναι ιδιαίτερα ηλεκτραρνητικά, δηλαδή κερδίζουν ηλεκτρόνια σθένους από άλλα άτομα ευκολότερα από ότι δίνουν.

Αμέταλλα είναι τα αλόγονα, τα ευγενή αέρια και τα ακόλουθα στοιχεία κατά σειρά ατομικού αριθμού (αμέταλλα ως χημική σειρά):
υδρογόνο (H)
άνθρακας (C)
άζωτο (N)
οξυγόνο (O)
φωσφόρος (P)
θείο (S)
σελήνιο (Se)

Τα αμέταλλα σε συνήθη θερμοκρασία μπορεί να είναι στερεά υγρά ή αέρια
Δεν έχουν χαρακτηριστική λαμψη
Διαθέτουν χαμηλή πυκνότητα
Είναι κακοί αγωγοί της θερμότητας και του Ηλεκτρισμού
Σχηματίζουν όξινα οξείδια , αντιδρούνε με βάσεις και παράγουν άλατα ενώ όταν αντιδρούν με το νερό σχηματίζουν οξέα 

Xημική ένωση 

είναι κάθε χημική ουσία που αποτελείται από δύο ή περισσότερα στοιχεία και που (επομένως) μπορεί να διαχωριστεί σε άλλες απλούστερες χημικές ουσίες με χημικές αντιδράσεις.

Κάθε χημική ένωση έχει μια μοναδική και ορισμένη χημική δομή, αποτελείται από μια καθορισμένη αναλογία ατόμων, που κρατούνται μαζί με χημικούς δεσμούς, σε μια ορισμένη χωρική διάταξη. 

Οι χημικές ενώσεις μπορεί να είναι μοριακές ενώσεις, που αποτελούνται από άτομά που συγκρατούνται με ομοιοπολικούς δεσμούς, ιονικές ενώσεις που περιέχουν ιόντα που συγκρατούνται με ετεροπολικούς δεσμούς, διαμεταλλικές ενώσεςις που τα δομικά τους στοιχεία συγκρατούνται με διαμεταλλικούς δεσμούς ή σύμπλοκα που περιέχουν ομοιοπολικούς δεσμούς συναρμογής. 

Τα καθαρά χημικά στοιχεία και οι αλλομορφές τους δεν θεωρούνται χημικές ενώσεις, ακόμη και αν αποτελούνται από πολλά άτομα, γιατί αυτά είναι πάντα του ίδιου χημικού στοιχείου, όπως για παράδειγμα H2, Ο3, P4 και S. Τα τελευταία ονομάζονται διατομικά χημικά στοιχεία, πολυατομικά ατομικά χημικά στοιχεία ή αλλομορφές χημικών στοιχείων.

 

Χαρακτηριστικές ιδιότητες των χημικών ενώσεων:

Τα χημικά στοιχεία σε μια χημική ένωση είναι παρόντα σε μια καθορισμένη αναλογία. Για παράδειγμα, το νερό έχει αναλογία ατόμων υδρογόνου προς οξυγόνο 2:1.

Οι χημικές ενώσεις έχουν ένα καθορισμένο σύνολο ιδιοτήτων.

Τα χημικά στοιχεία που αποτελούν μια χημική ένωση δεν διατηρούν τις ιδιότητες που είχαν ως ελεύθερα χημικά στοιχεία. Για παράδειγμα, το υδρογόνο είναι εύφλεκτο, αλλά δεν υποστηρίζει την καύση ως οξειδωτικό, και το οξυγόνο είναι άφλεκτο, αλλά υποστηρίζει ως οξειδωτικό την καύση, αλλά το αποτέλεσμα της ένωσης των δυο αυτών χημικών στοιχείων, δηλαδή το νερό, είναι και άφλεκτο και δεν υποστηρίζει την καύση ως οξειδωτικό.

Το χημικό σθένος είναι ο αριθμός των ατόμων υδρογόνου με τον οποίο μπορεί να συνδυαστεί ένα άτομο ενός χημικού στοιχείου για να σχηματίσει μια χημική ένωση.